Zaćma wtórna, co to jest i dlaczego powstaje?

13 lutego 2024, Dr n. med. Mariusz Spyra

Zaćma jest jednym z najpowszechniejszych schorzeń oczu dotykających kobiet i mężczyzn na całym świecie. Operacja mająca na celu usunięcie źródła choroby jest najczęściej wykonywanym zabiegiem okulistycznym. W Polsce rocznie przeprowadzanych jest około 3 tysięcy operacji na milion mieszkańców, a w krajach zachodnich – nawet dwukrotnie więcej. Oprócz klasycznie przebiegającej zaćmy wyróżnia się także zaćmę wtórną. Może ona powstać po pewnym czasie od operacji usunięcia pierwotnej postaci choroby. Co to jest zaćma wtórna? Dlaczego powstaje? Czy zaćma wtórna jest niebezpieczna?

Co to jest zaćma wtórna?

Wtórna zaćma oczu to schorzenie, które może wystąpić po chirurgicznym usunięciu zaćmy pierwotnej. W trakcie zabiegu wycinana jest zmętniała soczewka i wstawiana sztuczna. Niestety nawet po wykonaniu udanej operacji może dojść do zamglenia pozostałości po usuniętej strukturze, czyli tylnej torebki soczewki. U każdej osoby tego typu zmiany mogą wystąpić w różnym czasie od przebytym zabiegu zaćmy.

Zaćma wtórna a jaskra – czym się różnią?

Zaćma wtórna a jaskra to dwa zupełnie różne schorzenia oczu. Pierwsza z nich objawia się stopniową utratą ostrości widzenia w wyniku chirurgicznego leczenia zaćmy pierwotnej. Jaskra natomiast to grupa chorób, w wyniku których dochodzi do postępującego zaniku nerwu wzrokowego, ograniczenia pola widzenia, a w konsekwencji – ślepoty. 

Zaćma wtórna – przyczyny powstania

Główną przyczyną zaćmy wtórnej jest mętnienie pozostawionej w czasie operacji tylnej torebki soczewki, co przyczynia się do utrudnienia przepływu światła do oka. Co ważne, zachowanie tej struktury jest standardową procedurą, nie błędem lekarskim. Ryzyko wzrasta również w przypadku wystąpienia powikłań pooperacyjnych, takich jak stan zapalny wewnątrz oka czy różnego rodzaju infekcje. Ponadto prawdopodobieństwo powstania zaćmy wtórnej po zabiegu jest wyższe w przypadku pewnych predyspozycji genetycznych, wad wzroku czy starzenia się sztucznej soczewki wszczepionej podczas operacji. Do czynników ryzyka, a zarazem przyczyn wtórnej zaćmy należą także przebyte urazy czy choroby współistniejące, takie jak cukrzyca czy niedoczynność przytarczyc.

Zaćma wtórna po witrektomii

Witrektomia jest zabiegiem chirurgicznym, który polega na wycięciu ciała szklistego oka. Wykonywana jest z różnych przyczyn, między innymi przedarciowego odwarstwienia siatkówki, krwotoku do komory ciała szklistego czy otworu w plamce. Ze względu na to, że jest to zabieg inwazyjny, w niektórych przypadkach mogą wystąpić po nim pewne powikłania. Jednym z nich, występującym jednak niezwykle rzadko, może być zaćma wtórna po witrektomii. 

Zaćma wtórna – objawy: 

Objawy zaćmy wtórnej mogą różnić się w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Podstawowym symptomem jest postępujące pogarszanie się ostrości widzenia. Zaćma wtórna w oku nie powoduje jednak całkowitej utraty wzroku – nawet w najbardziej zaawansowanej postaci choroby zachowana zostaje zdolność poczucia światła. Wzrok stopniowo staje się niewyraźny, zamglony, szczególnie w słabym oświetleniu. Mogą również wystąpić dodatkowe objawy wtórnej zaćmy, takie jak podwójne widzenie, zniekształcone widzenie kształtów czy też zaburzone postrzeganie kolorów. 

Czy zaćma wtórna jest niebezpieczna?

Zaćma wtórna nie stanowi nagłego i bezpośredniego zagrożenia życia Może jednak znacząco wpływać na jakość życia pacjenta poprzez pogorszenie zdolności widzenia. Niewłaściwe leczenie lub brak odpowiednich interwencji prowadzi do znacznego upośledzenia ostrości wzroku, co wpływa na codzienne funkcjonowanie, uniemożliwiając wykonywanie pracy oraz podstawowych czynności. Dlatego też po operacji zaćmy pierwotnej należy pamiętać o systematycznych kontrolach okulistycznych i monitorować pojawianie się niepokojących dolegliwości.

Jak szybko postępuje zaćma wtórna?

zaćma wtórna

Tempo postępowania zaćmy wtórnej może być zróżnicowane i zależy od wielu czynników, w tym od indywidualnych cech pacjenta, przyczyn jej powstawania oraz stosowanego leczenia. W niektórych przypadkach choroba może rozwijać się stosunkowo wolno i nie powodować natychmiastowych zmian w widzeniu. W innych sytuacjach tempo postępowania wtórnej zaćmy może być szybsze, szczególnie jeśli występują dodatkowe czynniki ryzyka, takie jak infekcje czy stany zapalne oka.

Ważne jest, aby pacjenci, u których istnieje ryzyko zaćmy wtórnej po operacji, regularnie poddawali się badaniom okulistycznym i monitorowali zdrowie swoich oczu. Wczesna diagnoza i interwencja są kluczowe dla skuteczności terapii.

Usuwanie zaćmy wtórnej – Kapsulotomia laserowa 

Możliwości leczenia zaćmy wtórnej są ograniczone. Niestety nie istnieją metody farmakologiczne lub wykorzystujące okulary korekcyjne, za pomocą których możliwa jest poprawa ostrości widzenia. Jednym z zabiegów stosowanych do usuwania zaćmy wtórnej jest laserowa kapsulotomia. 

Zaćma wtórna – leczenie laserem YAG

Co to jest kapsulotomia? Jest to procedura polegająca na leczeniu laserem zaćmy wtórnej. Zabieg kapsulotomii polega na wykonaniu otworu w tylnej torebce soczewki, co niemal natychmiast przywraca ostrość widzenia. Operacja laserowego usuwania zaćmy wtórnej wykonywana jest z wykorzystaniem lasera Nd:YAG (neodymowo-yagowego). Jest on wysoce precyzyjny i cechuje się dużą skutecznością. Leczenie wtórnej zaćmy za pomocą kapsulotomii oka wykonywane jest w znieczuleniu miejscowym. Trwa bardzo krótko – zaledwie kilkanaście sekund, jest bezbolesne i bezpieczne.

Przeciwwskazania do zabiegu kapsulotomii laserowej

Mimo że kapsulotomia zaćmy jest procedurą stosunkowo bezpieczną i skuteczną, istnieją pewne przeciwwskazania, które mogą wpływać na decyzję o jej wykonaniu. Obejmują one między innymi infekcje i stany zapalne oka, które zwiększają ryzyko powikłań po zabiegu. Operacja może być również niewskazana w przypadku współwystępowania innych chorób okulistycznych, takich jak jaskra czy odwarstwienie siatkówki. Przeciwwskazaniem do zabiegu YAG na zaćmę wtórną może być także zły stan ogólny pacjenta spowodowany schorzeniami z innych układów, a także nieodpowiednie warunki soczewki sztucznej, na przykład jej uszkodzenie lub nieprawidłowe umiejscowienie. Decyzja o możliwości usuwania zaćmy wtórnej powinna być zawsze podejmowana indywidualnie, z uwzględnieniem konkretnych warunków i potrzeb pacjenta.

Rekonwalescencja po kapsulotomii zaćmy wtórnej

Rekonwalescencja po kapsulotomii zaćmy wtórnej zazwyczaj przebiega stosunkowo szybko, a pacjenci doświadczają poprawy widzenia w krótkim czasie. Po zakończeniu kapsulotomii laserowej, pacjent może odczuwać lekkie podrażnienie oka oraz widzieć rozmazane obrazy. Zazwyczaj po zabiegu pacjenci nie wymagają dłuższego pobytu w szpitalu i mogą szybko wrócić do domu.

Zalecenia po usunięciu zaćmy wtórnej

Zalecenia po zabiegu zaćmy wtórnej są podobne do rekonwalescencji po operacji zaćmy pierwotnej i obejmują przede wszystkim odpoczynek przez kilka dni. Lekarz może przepisać krople do oczu, aby zapobiec infekcjom i zminimalizować ewentualne podrażnienie oka. Pacjent powinien również zgłaszać się na regularne kontrole u lekarza okulisty w celu monitorowania postępu rekonwalescencji oraz oceny ogólnego stanu zdrowia oka. W większości przypadków pacjenci mogą szybko powrócić do swoich codziennych czynności. Jednakże, w pierwszych dniach po zabiegu zaleca się unikanie aktywności, która może zwiększać ryzyko podrażnienia oka, takich jak pływanie w basenie czy intensywna aktywność fizyczna. W okresie rekonwalescencji zaleca się unikanie nadmiernej ekspozycji na silne światło słoneczne, które może powodować dyskomfort.

Zaćma wtórna – zwolnienie lekarskie

zaćma wtórna zabieg

Choć zabieg leczenia wtórnej zaćmy jest krótki i mało inwazyjny, po jego zakończeniu zalecana jest kilkudniowa rekonwalescencja. Z tego powodu warto w tym czasie odpocząć od obowiązków związanych z pracą zawodową, szczególnie jeśli obejmuje ona wysiłek fizyczny, pracę przez ekranem lub w zanieczyszczonym środowisku. Dlatego też lekarz wykonujący zabieg powinien wystawić zwolnienie lekarskie po leczeniu zaćmy wtórnej.

Zaćma wtórna leczenie laserem cena

Cena leczenia laserem zaćmy wtórnej może być różna w zależności od kliniki, w której zabieg jest wykonywany. Zachęcamy do wykonania kapsulotomii YAG w ośrodku doświadczonym w wykonywaniu tego typu procedur, takim jak Visum Clinic. Dokładne ceny zabiegu znajdziez na stronie cennik

Zaćma wtórna – laser na nfz

zaćma na NFZ

Zabieg YAG na zaćmę wtórną jest procedurą refundowaną na NFZ. Czas oczekiwania na operację różni się w zależności od kliniki i może wynosić około kilku miesięcy. 

Podsumowanie 

Zaćma wtórna to schorzenie oka, pojawiające się po usunięciu zaćmy pierwotnej, charakteryzujące się zamgleniem tylnej torebki soczewki. Objawy obejmują stopniową utratę ostrości widzenia, podwójne widzenie i zniekształcone widzenie kształtów. Przyczyny to m.in. mętnienie tylnej torebki, powikłania pooperacyjne, infekcje, predyspozycje genetyczne, wady wzroku oraz starzenie się sztucznej soczewki. Leczenie zaćmy wtórnej obejmuje procedurę laserowej kapsulotomii, przywracającej ostrość widzenia. 

Operacja powinna zostać wykonana przez doświadczonych specjalistów z wykorzystaniem nowoczesnego sprzętu medycznego. Serdecznie zapraszamy do Visum Clinic w Rzeszowie, gdzie oferujemy zabiegi w dziedzinie okulistyki i medycyny estetycznej. Nasza klinika wykorzystuje najnowocześniejszy sprzęt medyczny, zapewniając pacjentom bezpieczną i precyzyjną procedurę. 

Wizyta w Visum Clinic to nie tylko innowacyjny stosunek do leczenia, ale również indywidualne podejście do każdego pacjenta. Zależy nam na zapewnieniu kompleksowej opieki, a nasz doświadczony zespół specjalistów gwarantuje profesjonalną opiekę na najwyższym poziomie.

Zaćma wtórna rzadko powraca po kapsulotomii, która zwykle efektywnie usuwa zamglenie tylnej torebki soczewki. Istnieje jednak niewielkie ryzyko powtórzenia problemu, zwłaszcza w przypadku powikłań pooperacyjnych, infekcji czy stanów zapalnych oka. Regularne kontrole okulistyczne są kluczowe dla monitorowania zdrowia oczu i szybkiego reagowania na ewentualne komplikacje.

Zaćma wtórna powstaje głównie w wyniku mętnienia tylnej torebki soczewki, która jest pozostałością po usuwaniu soczewki w zabiegu leczenia zaćmy pierwotnej. Ryzyko zaćmy wtórnej wzrasta przy powikłaniach pooperacyjnych, infekcjach, predyspozycjach genetycznych, wadach wzroku czy starzeniu się sztucznej soczewki.